เหรียญพระชัยหลังช้าง

กล่าวถึง...พระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์รัชกาลปัจจุบันนี้ มีความเป็นมาสืบเนื่องจากราชประเพณีหล่อพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำรัชกาล เริ่มเมื่อ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงมีพระราชดำริว่า พระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำพระองค์ที่เชิญไปในราชการศึกสงคราม ซึ่งเรียกกันว่า "พระชัยหลังช้าง" นั้น ได้เชิญไปประดิษฐานหน้าพุทธบัลลังก์พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร เพราะเป็นพระพุทธรูปคู่บารมีมาด้วยกัน จึงขาดพระพุทธปฏิมาสำหรับถวายสักการะ ณ พระราชมณเฑียร จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ขึ้นแทน ถวายพระนามว่า พระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำรัชกาล

ในรัชกาลต่อมา เมื่อประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว ถือเป็นราชประเพณีที่จะต้องหล่อพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์สืบมาทุกรัชกาล

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ รัชกาลที่ 9 ทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ.2493 ยังไม่ได้สร้างพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำรัชกาล ในการพระราชพิธีจึงต้องเชิญพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ของรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นสมเด็จพระบรมอัยกาธิราช เป็นพระพุทธรูปประธานในงานพระราชพิธี ครั้น พ.ศ.2495 เสด็จพระราชดำเนินกลับจากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ มาประทับพระนคร พ.ศ.2506 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หล่อพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำรัชกาลตามราชประเพณี และโปรดเกล้าฯ ให้ นายพิมาน มูลประมุข เป็นช่างปั้นหุ่นพระพุทธรูป

 มูลเหตุที่นำรูป พระชัยหลังช้าง มาจัดสร้างเพื่อเทิดพระเกียรติล้นเกล้าทั้งสองพระองค์ ด้วยเห็นว่าพระชัย (หลังช้าง) เป็นพระคู่บ้านคู่เมือง คู่บุญญาบารมีของปฐมกษัตริย์แห่งราชจักรีวงศ์ ควรที่ประชาชนจะมีไว้สักการบูชา เพราะเป็นพระพุทธรูปที่มีความศักดิ์สิทธิ์ยิ่ง

เหรียญพระชัยหลังช้าง จัดสร้างโดย เหล่าคณะสงฆ์ เนื่องในมหามงคลสมัยเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อ 5 ธันวาคม 2530 สร้างและปลุกเสกพิธีใหญ่ มีพระเกจิจากทั่วประเทศมาร่วมปลุกเสกอย่างมากมาย อาทิเช่น

พระเกจิอาจารย์ที่ร่วมพุทธาภิเษกหมู่ เจริญพระพุทธมนต์

1.สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์) วัดราชบพิตรฯ

2.สมเด็จพระญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร

3.สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ วัดสามพระยา

4.สมเด็จพระวันรัต วัดโสมนัสวิหาร

5.สมเด็จพระธีรญาณมุนี วัดปทุมคงคา

6.พระพรหมคุณาภรณ์ (สมเด็จพระพุฒาจารย์เกี่ยว) วัดสระเกศ

7.พระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤาษี) วัดท่าซุง

8.พระอาจารย์ชื้น พุทธสาโร วัดญาณเสน

9.หลวงพ่อแพ วัดพิกุลทอง

10.หลวงปู่สิม วัดถ้ำผาปล่อง

11.หลวงพ่ออุตตมะ วัดวังก์วิเวการาม

12.หลวงพ่อเปิ่น วัดบางพระ

13.หลวงพ่อพูล วัดไผ่ล้อม

14.หลวงปู่ม่น วัดเนินตามาก

15.หลวงพ่อแช่ม วัดดอนยายหอม

16.หลวงพ่อไสว วัดปรีดาราม ฯลฯ

ที่สำคัญ หลวงพ่อฤๅษี วัดท่าซุง...ท่านเคยกล่าวไว้กับลูกศิษย์ของท่านว่า เหรียญพระชัยหลังช้างนี้เป็นเหรียญที่มีพุทธานุภาพดีมากๆ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น) อดีตเจ้าอาวาสวัดสามพระยา กรุงเทพฯ ได้ลิขิตไว้ว่า เหรียญพระชัยหลังช้าง "หากอยู่กับบ้านก็คุ้มบ้าน หากอยู่กับตัวก็คุ้มตัว"

 พระเครื่องและเหรียญที่ระลึกที่มีพระปรมาภิไธยย่อ "ภปร" ประดิษฐานอยู่.. ถือว่าเป็นสิ่งมงคลที่น่าเก็บสะสมบูชาอย่างยิ่ง